Szacowanie szkód łowieckich – przywrócenie terminu na odwołanie
Przepisy ustawy Prawo łowieckie, które narzucają na Nadleśniczych obowiązek rozpatrywania odwołań wnoszonych od wyników szacowania szkody łowieckiej obowiązują od 1 kwietnia 2018 r., jednak w niektórych wypadkach nadal mogą nastręczać pewnego rodzaju trudności w ich stosowaniu, zwłaszcza z uwagi na zastosowane w Prawie łowieckim odesłanie do przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego.
Zgodnie z art. 46d ust. 1 ustawy Prawo łowieckie – właścicielowi albo posiadaczowi gruntów rolnych, na terenie których wystąpiła szkoda, oraz dzierżawcy albo zarządcy obwodu łowieckiego przysługuje odwołanie do Nadleśniczego Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe właściwego ze względu na miejsce wystąpienia szkody, a odwołanie wnosi się w terminie 7 dni od podpisania protokołu z oględzin lub protokołu z szacowania ostatecznego. Poszkodowani mają więc konkretny termin na wniesienie odwołania, jednak zdarzają się przypadki, że termin ten nie zostaje dotrzymany – czy to z powodu niedopatrzenia, czy nieznajomości obowiązujących w tym zakresie przepisów, czy też z uwagi na to, że obowiązujące wzory protokołów, ustanowione rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 kwietnia 2019 r. w sprawie szczegółowych warunków szacowania szkód w uprawach i płodach rolnych, nie zawierają odpowiedniego pouczenia o procedurze odwoławczej.
Skoro zatem termin na wniesienie odwołania może zostać niedotrzymany, to należy się spodziewać tego, że poszkodowani będą starali się podjąć kroki w celu odwrócenia skutków swojego zaniechania i będą składać wnioski o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania.
Przepisy Prawa łowieckiego nie zawierają uregulowań dotyczących przywracania terminu do wniesienia odwołania, w związku z tym należy zastosować odpowiednie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego.
Z art. 49a ust. 1 Prawa łowieckiego wynika, że w zakresie nieuregulowanym w tej ustawie lub przepisach wydanych na jej podstawie, do postępowania prowadzonego przez Nadleśniczego lub Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Wobec takiego odesłania, w razie otrzymania wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania – musimy sięgnąć do art. 58 i 59 Kodeksu postępowania administracyjnego.
W art. 58 Kodeksu postępowania administracyjnego stwierdzono, że: „§ 1. W razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na prośbę zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. § 2. Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin. § 3. Przywrócenie terminu do złożenia prośby przewidzianej w § 2 jest niedopuszczalne.” Natomiast w art. 59 Kodeksu postępowania administracyjnego zawarto następującą regulację: „§ 1. O przywróceniu terminu postanawia właściwy w sprawie organ administracji publicznej. Od postanowienia o odmowie przywrócenia terminu służy zażalenie. § 2. O przywróceniu terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia ostatecznie organ właściwy do rozpatrzenia odwołania lub zażalenia.”
Czyli osoba uprawniona do wniesienia odwołania, która chce przywrócić termin do jego złożenia, powinna złożyć w tym celu wniosek w ciągu 7 dni od ustania przyczyny uchybienia terminu, we wniosku powinna uprawdopodobnić przyczyny, dla których nie dotrzymała terminu, a także równocześnie złożyć odwołanie. Brak wykonania któregokolwiek z tych kroków winien skutkować odmówieniem przywrócenia terminu w drodze wydawanego przez Nadleśniczego postanowienia. Natomiast jeżeli powody przedstawione przez uprawnionego do wniesienia odwołania są przekonujące i spełnione zostały pozostałe wymogi – Nadleśniczy może przywrócić termin na wniesienie odwołania, również w drodze postanowienia.
Co istotne, w art. 124 Kodeksu postępowania administracyjnego określono, jakie treści musi zawierać postanowienie: „§ 1. Postanowienie powinno zawierać: oznaczenie organu administracji publicznej, datę jego wydania, oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących udział w postępowaniu, powołanie podstawy prawnej, rozstrzygnięcie, pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego, oraz podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do jego wydania lub, jeżeli postanowienie wydane zostało w formie dokumentu elektronicznego, powinno być opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym. § 2. Postanowienie powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne, jeżeli służy na nie zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego oraz gdy wydane zostało na skutek zażalenia na postanowienie.”
Warto również nawiązać do różnicy między uprawdopodobnieniem a udowodnieniem pewnych okoliczności oraz do przesłanki braku winy. W teorii przyjmuje się, że uprawdopodobnienie to po prostu przedstawienie pewnej argumentacji na poparcie swojego stanowiska, bez potrzeby przedkładania dodatkowych dowodów, które potwierdzałyby prawdziwość tego stanowiska, co z kolei musi mieć miejsce przy udowodnieniu. Brak winy występuje zaś wtedy, gdy pomimo dołożenia należytej staranności podmiot uprawniony do wniesienia odwołania nie mógł dotrzymać ustawowego terminu z przyczyn od siebie nienależnych, czyli np. w wyniku nagłej choroby, pożaru, itp., ale odwołujący nie może się zasłaniać np. nieznajomością prawa czy innymi zdarzeniami, którym mógł zapobiec.
Postanowienie o przywróceniu terminu lub o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia odwołania jest ostateczne, a więc przysługuje na nie skarga do właściwego Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, wnoszona w terminie 30 dni od otrzymania postanowienia.
Podsumowanie
Rozpatrując wniosek o przywrócenie terminu na wniesienie odwołania od szacowania szkody łowieckiej należy zweryfikować, czy wnioskodawca spełnił ustawowe wymogi złożenia skutecznego wnioski w tym zakresie. W dalszej kolejności należy zadbać o to, aby wydawane w tej sprawie postanowienie miało minimalną treść, przewidzianą w Kodeksie postępowania administracyjnego.
