Brak wykonywania obowiązków z zakresu gospodarki leśnej przez właściciela lasu prywatnego
Tereny leśne zarządzane przez Lasy Państwowe niejednokrotnie graniczą z lasami należącymi do prywatnych właścicieli, którzy teoretycznie powinni dbać o realizację zadań z zakresu gospodarki leśnej, także tych wskazanych w uproszczonym planie urządzenia lasu. W praktyce jednak z wykonaniem tych zadań bywa różnie, co może zagrozić lasom sąsiadującym z nieruchomością leśną należącą do prywatnego właściciela, np. poprzez rozprzestrzenienie się pożaru. Jak temu przeciwdziałać?
Zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy o lasach: „Właściciele lasów są obowiązani do trwałego utrzymywania lasów i zapewnienia ciągłości ich użytkowania, a w szczególności do: 1) zachowania w lasach roślinności leśnej (upraw leśnych) oraz naturalnych bagien i torfowisk; 2) ponownego wprowadzania roślinności leśnej (upraw leśnych) w lasach w okresie do 5 lat od usunięcia drzewostanu; 3) pielęgnowania i ochrony lasu, w tym również ochrony przeciwpożarowej; 4) przebudowy drzewostanu, który nie zapewnia osiągnięcia celów gospodarki leśnej, zawartych w planie urządzenia lasu, uproszczonym planie urządzenia lasu lub decyzji, o której mowa w art. 19 ust. 3; 5) racjonalnego użytkowania lasu w sposób trwale zapewniający optymalną realizację wszystkich jego funkcji przez: a) pozyskiwanie drewna w granicach nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, b) pozyskiwanie surowców i produktów ubocznego użytkowania lasu w sposób zapewniający możliwość ich biologicznego odtwarzania, a także ochronę runa leśnego.”
Tym samym niezależnie od tego, kto jest właścicielem lasu – czy podmiot prywatny, czy Skarb Państwa, na właścicielu ciążą obowiązki wymienione w art. 13 ust. 1 ustawy o lasach, bowiem w przepisie tym używa się ogólnego pojęcia „właściciel lasu.”
Weryfikacja tego, jak prowadzona jest gospodarka leśna, stanowi przedmiot nadzoru ministra właściwego do spraw środowiska w lasach należących do Skarbu Państwa, a w przypadku lasów prywatnych – do starosty, który na podstawie art. 5 ust. 3 ustawy o lasach może powierzyć prowadzenie w jego imieniu spraw z zakresu nadzoru, w tym wydawanie decyzji administracyjnych w pierwszej instancji, właściwemu terytorialnie Nadleśniczemu. Jeżeli zatem w ramach nadzoru nad lasami prywatnymi, sprawowanym w imieniu starosty, albo przy zwykłym sprawdzaniu stanu własnego lasu Nadleśnictwo stwierdzi, że na gruncie prywatnym zachodzi sytuacja, w której nie są wykonywane obowiązki wymienione we wspomnianym powyżej przepisie, Nadleśnictwo może zawiadomić starostę o potrzebie wszczęcia postępowania administracyjnego w trybie art. 61 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego.
Ustawa o lasach w art. 24 przyznaje staroście kompetencję wydania nakazu wykonania obowiązków z art. 13 ustawy o lasach, jak też wynikających z uproszczonego planu urządzenia lasu lub decyzji wydawanej dla lasów rozdrobnionych o powierzchni do 10 ha: „Jeżeli właściciel lasu niestanowiącego własności Skarbu Państwa nie wykonuje obowiązków określonych w art. 13 albo nie wykonuje zadań zawartych w uproszczonym planie urządzenia lasu lub decyzji, o której mowa w art. 19 ust. 3, w szczególności w zakresie: 1) ponownego wprowadzenia roślinności leśnej (upraw leśnych), 2) przebudowy drzewostanu, 3) pielęgnowania i ochrony lasu, w tym: a) usuwania drzew opanowanych przez organizmy szkodliwe, a także złomów i wywrotów, b) zabiegów pielęgnacyjnych roślinności leśnej (upraw leśnych) w wieku do 10 lat, c) zabiegów w zakresie ochrony przeciwpożarowej – starosta nakazuje wykonanie tych obowiązków i zadań w drodze decyzji.” Takie decyzje zazwyczaj zawierają opis czynności, które należy wykonać oraz termin ich realizacji.
Jeżeli ostateczna decyzja starosty nie zostanie wykonana w terminie, to możliwe jest zastosowanie środków wynikających z ustawy o postępowaniu administracyjnym w administracji – przewidzianej w art. 121 tej ustawy grzywny (w jednorazowej wysokości do 10.000,00/50.000,00 złotych oraz w maksymalnej wysokości skumulowanych grzywien do 50.000,00/200.000,00 złotych – w zależności od tego, czy mamy do czynienia z osobą fizyczną czy z osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej), a także określonego w art. 127 ustawy wykonania zastępczego, na koszt osoby, wobec której wydano decyzję.
Podsumowanie
Nadleśnictwa w ramach przyznanych im kompetencji zobligowane są do dbania o zachowanie trwałości powierzonych im w zarząd lasów. Zdarzają się przypadki, że zachowanie lasów w dobrym stanie zależy od stanu lasu na gruncie sąsiednim, z którego np. może rozprzestrzenić się pożar na las będący własnością Skarbu Państwa. W przypadku stwierdzenia, że właściciel lasu prywatnego nie wykonuje swych obowiązków, uzasadnione jest podjęcie stosownych kroków w celu zmobilizowania takiej osoby do realizacji zadań z zakresu gospodarki leśnej, które pozwolą na zachowanie w dobrym stanie zarówno prywatnych, jak i państwowych gruntów leśnych.
KODEKS PRACY A PONADZAKŁADOWY UKŁAD ZBIOROWY PRACY
Szkolenie będzie dotyczyć różnic pomiędzy tym, jak prawa i obowiązki pracowników kształtują przepisy powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy, a jak ma się do tego Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla pracowników Lasów Państwowych, tak aby w efekcie uniknąć stosowania nieodpowiednich regulacji.