Zmiany w zasadach zastępowania pracowników
W dniu 28 sierpnia 2019 r. podpisano Protokół Nr 29 do Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. Protokół wprowadza kilka zmian w dotychczasowej treści Układu, jednak najważniejszą z nich wydaje się być usystematyzowanie i uproszczenie kwestii zastępowania pracowników.
Z nowych regulacji wynika, że pracownikowi można zwiększyć obowiązki, powierzając mu – w formie pisemnego polecenia – dodatkowe zadania w konsekwencji nieobecności innego pracownika, jeżeli zadania te odpowiadają kwalifikacjom zastępującego pracownika i nie wpłyną na przekroczenie obowiązującego go wymiaru i normy czasu pracy. Oznacza to, że pracownikowi można powierzyć dodatkowe obowiązki tylko wtedy, gdy będzie on w stanie im sprostać z uwagi na posiadaną wiedzę i doświadczenie, a także jeżeli będzie mógł je wykonać w normalnym czasie pracy, czyli przeciętnie w ciągu 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo. Przestrzeganie czasu pracy wydaje się być ułatwione wobec zapewnionej w Układzie możliwości rozdzielenia zastępstwa pomiędzy kilku pracowników. Pracownika zastępującego przed nadmiernym przepracowaniem z kolei chroni to, że jednemu pracownikowi nie można powierzyć obowiązku zastępowania kilku nieobecnych osób.
Zastępstwo można powierzyć na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, co jest zbieżne z art. 42 § 4 Kodeksu pracy, który stanowi, że: „Wypowiedzenie dotychczasowych warunków pracy lub płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.”
Największe uproszczenie wprowadzono jeżeli chodzi o dodatki specjalne z tytułu czasowego zwiększenia zakresu zadań służbowych.
W przypadku zastępowania pracownika zatrudnionego na stanowisku kierowniczym dodatek wynosi 40% wynagrodzenia zasadniczego pracownika, który świadczy zastępstwo, a w przypadku zastępowania innych pracowników niż ci zatrudnieni na stanowisku kierowniczym, dodatek to 25% wynagrodzenia zasadniczego pracownika zastępującego. Co istotne, dodatek specjalny przysługuje za cały okres wykonywania zwiększonych zadań, chyba że pracownik zastępujący jest nieobecny w pracy lub zwiększenie zakresu zadań wynika z nieobecności innego pracownika przebywającego na urlopie wypoczynkowym, urlopie szkoleniowym lub w delegacji służbowej. Można więc uznać, że przewidziane w § 7 Układu zasady wprowadzono przede wszystkim w celu rozwiązania problemu długotrwałych, atypowych nieobecności pracowników w pracy (np. nagła długotrwała choroba, urlop dla poratowania zdrowia, itp.).
Co jednak w przypadku, gdy upłynie trzymiesięczny okres, o którym mowa w Układzie i w art. 42 § 4 Kodeksu pracy, a zastępowany pracownik nadal jest nieobecny? W takiej sytuacji pozostaje albo zatrudnienie innej osoby na okres zastępstwa, albo dokonanie zmian organizacyjnych i czasowe przeniesienie innego pracownika na to stanowisko w drodze porozumienia lub wypowiedzenia zmieniającego.
Podsumowanie
Protokół Nr 29 do Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla Pracowników Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe systematyzuje tematykę zastępowania nieobecnych pracowników, która dotychczas wzbudzała wątpliwości i kontrowersje. Nowowprowadzone reguły wydają się być przejrzyste i w należyty sposób chroniące pracowników przed negatywnymi konsekwencjami zastępstwa, takimi jak np. brak możliwości wykonania pracy w normalnym czasie.
KODEKS PRACY A PONADZAKŁADOWY UKŁAD ZBIOROWY PRACY
Szkolenie będzie dotyczyć różnic pomiędzy tym, jak prawa i obowiązki pracowników kształtują przepisy powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy, a jak ma się do tego Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla pracowników Lasów Państwowych, tak aby w efekcie uniknąć stosowania nieodpowiednich regulacji.