Poszukiwacze skarbów na terenie lasu
Zapewne niejeden z nas śledził z zapartym tchem poczynania, a w końcu odkrycia sławnego bohatera Indiana Jones. Filmowy scenariusz nie przewiduje jednakże miejsca na kwestie formalne w postaci konieczności uzyskiwania stosownych zezwoleń oraz zgód. Polscy poszukiwacze skarbów, zanim zdecydują się na eksplorowanie danego terenu, muszą bowiem zmierzyć się z niejedną instancją. Obostrzenia w tym zakresie są jednakże podyktowane koniecznością ochrony zabytków, które stanowią zgodnie z art. 35 ust. 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – własność Skarbu Państwa, jak również ochroną przeszukiwanych terenów.
Należy wskazać, iż aby poszukiwać zaginionych zabytków musimy dysponować pozwoleniem zarówno Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, jak również właściciela danego terenu.
Znamiennym jest, iż poszukiwanie rzeczy mogących mieć wartość historyczną bez odpowiednich zgód stanowi przestępstwo zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności do lat 2, bez znaczenia pozostaje przy tym okoliczność czy poszukiwacz eksplorował teren przy użyciu urządzeń elektronicznych czy też bez ich udziału.
Na forach internetowych tzw. „łowców skarbów” pojawia się szereg pytań w jaki sposób formalnie i zgodnie z prawem poszukiwać zabytków na terenie Lasów Państwowych. Otóż koniecznym jest uzyskanie pozwolenia na udostępnienie określonego terytorium lasu od właściwego Nadleśniczego.
Kwestie formalne w zakresie składania wniosków w sprawie udostępniania gruntów, a także wyrażania zgód reguluje zarządzenie nr 47 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 13 lipca 2018 r. w sprawie udostępniania gruntów będących w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe do prowadzenia badań archeologicznych i/lub działań polegających na poszukiwaniu zabytków i innych przedmiotów przy użyciu urządzeń elektronicznych i technicznych związanych z naruszaniem gleby.
Jak wynika z § 4 zarządzenia:
Wniosek o udostępnienie gruntów do badań archeologicznych powinien zawierać:
1) imię, nazwisko osoby lub osób wnioskujących, lub nazwę organizacji wnioskującej;
2) adres osoby lub siedziby organizacji wnioskującej;
3) przewidywany zakres i sposób prowadzenia prac;
4) wskazanie, na załączonej do wniosku mapie, gruntów objętych zamiarem przeprowadzania ww. działań;
5) harmonogram prac;
6) wskazanie rodzaju urządzeń i narzędzi, które będą wykorzystywane do prowadzenia prac;
7) przewidywany rodzaj uszkodzeń na gruntach nadleśnictwa, który może mieć miejsce w związku z przeprowadzanymi pracami;
8) opis sposobów i technik uporządkowania terenu na gruntach udostępnionych przez nadleśnictwo po zakończeniu prac;
9) listę osób biorących udział w pracach;
10) uzasadnienie wniosku.
Po przygotowaniu wniosku według powyższych wymagań, powinniśmy spodziewać się odpowiedzi Nadleśniczego, który rozpatruje wniosek w terminie 30 dni od jego złożenia we właściwym Nadleśnictwie.
Rolą Nadleśniczego jest ocena czy bez szkody dla gospodarki leśnej, środowiska przyrodniczego i bezpieczeństwa ludzi może zezwolić na wejście z poszukiwaniami na obszar leśny. Odmowa, nastąpi w przypadku, gdy poszukiwania w sposób negatywny wpływałyby na gospodarkę leśną oraz mogły spowodować szkody przyrodnicze.
Podsumowanie
Jeżeli naszą pasją jest poszukiwanie zabytków, to zanim wejdziemy na tereny leśne w celu ich eksplorowania – warto pozyskać wszelkie zgody, tak aby móc legalnie odkrywać skarby pozostawione w leśnej głuszy. W innym wypadku możemy narazić się na daleko idące konsekwencje prawne, których powinien unikać każdy poszukiwacz.
