Odpowiedź na wniosek o udzielenie informacji publicznej
Nadleśnictwa, jako jednostki zarządzające mieniem Skarbu Państwa – są zobligowane do odpowiedzi na wnioski o udzielenie dostępu do informacji publicznej, które mogą dotyczyć wielu sfer działalności Nadleśnictwa. W zależności od tego, czy udostępniamy informacje, nie jesteśmy w ich posiadaniu lub odmawiamy ich udzielenia z jednej wymienionych w ustawie o dostępie do informacji publicznej przyczyn – różnie kształtują się obowiązki jednostki w zakresie formalnego załatwienia tego rodzaju sprawy.
Pierwszym krokiem jest oczywiście sprawdzenie, czy posiadamy daną informację, a następnie – czy informacja, o której udzielenie wnioskuje osoba składająca wniosek, mieści się w definicji informacji publicznej. Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej: „Każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie.” Art. 6 tejże ustawy uszczegóławia rodzaje informacji publicznych, jednak zawarty w nim katalog nie jest zamknięty, co wynika z użycia sformułowania „w szczególności” w treści tego przepisu. W konsekwencji, do informacji publicznej mogą być zaliczone również inne dane, w związku z czym w sprawach wątpliwych należy sięgać do wyroków sądów administracyjnych, które wielokrotnie rozstrzygały (i nadal to robią), czy dana informacja należy do sfery publicznej, czy też nie.
W dalszej kolejności należy zweryfikować, czy w tym konkretnym przypadku nie istnieją ograniczenia w udostępnieniu informacji publicznej, które zostały przewidziane w art. 5 ustawy o dostępie do informacji publicznej, a zalicza się do nich: podleganie informacji pod przepisy o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych, a także przepisy o przymusowej restrukturyzacji, prywatność osoby fizycznej, tajemnicę przedsiębiorcy. Na marginesie dodać należy, że kategorie informacji, zaliczanych do tych objętych tajemnicą przedsiębiorstwa Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, wynikają z Zarządzenia Nr 48 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 6 października 2010 r. w sprawie ustalenia zasad klasyfikacji, ochrony i udostępniania informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa w Państwowym Gospodarstwie Leśnym Lasy Państwowe.
Po dokonaniu opisanej powyżej analizy, możliwe jest sformułowanie odpowiedzi na wniosek o udostępnienie informacji publicznej.
Jeżeli posiadamy informacje, zakwalifikowaliśmy je jako publiczne i wykluczyliśmy zastosowanie do nich ograniczeń w możliwości udzielenia informacji – dokonujemy udostępnienia informacji. Nie wymaga to zachowania specjalnej formy – jest to zwykła czynność techniczna, polegająca na przesłaniu wnioskodawcy interesujących go informacji we wskazanej przez niego formie. Zazwyczaj czynności tej towarzyszy wysłanie pisma przewodniego, jednak z ustawy o dostępie do informacji publicznej nie wynika, aby był to jakiś warunek prawidłowego udostępnienia informacji.
W przypadku, gdy posiadamy informacje, uznaliśmy, że mają one publiczny charakter, ale znaleźliśmy podstawy do odmowy udostępnienia informacji – odmowa ta musi nastąpić w formie decyzji. Wynika to wprost z brzmienia art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej: „Odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania o udzielenie informacji w przypadku określonym w art. 14 ust. 2 przez organ władzy publicznej następują w drodze decyzji.” Zastosowanie decyzji jest właściwe także w przypadku, gdy odmawiamy udzielenia jedynie części informacji, o które ubiegał się wnioskodawca – wówczas decyzja jest wydawana jedynie w zakresie nieudzielanych informacji, a dane podlegające ujawnieniu przesyła się wnioskodawcy na opisanych powyżej zasadach.
Co jednak w sytuacji, gdy nie dysponujemy informacjami, albo stwierdzamy, że nie mają one charakteru informacji publicznych? Wobec luki w ustawie w powyższym zakresie, z pomocą przychodzi orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego, wedle którego w takim wypadku konieczne jest poinformowanie wnioskodawcy, że informacja nie jest publiczna, bądź nie jesteśmy w jej posiadaniu. Wystarczające będzie zwykłe pismo, ponieważ rygor decyzji został zastrzeżony dla odmowy udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenia postępowania.
Takie stanowisko zostało przedstawione chociażby w poniższych orzeczeniach:
– wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 lutego 2019 r., sygn. akt: I OSK 315/17: „Z przepisów ustawy o dostępie do informacji publicznej nie wynika, aby udostępnienie informacji publicznej następowało w formie decyzji administracyjnej. Udostępnienie informacji następuje w formie czynności materialno-technicznej. Taką samą formę ma powiadomienie wnioskodawcy, że żądana informacja nie stanowi informacji publicznej. Decyzję o odmowie udostępnienia zobowiązany podmiot wydaje tylko wówczas, gdy żądana informacja, będąca informacją publiczną, nie może zostać udostępniona z przyczyn enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej. Gdy zobowiązany do udostępnienia informacji podmiot posiada wskazaną we wniosku informację, lecz uznaje, że informacja ta nie jest informacją publiczną i z tego powodu nie może być udostępniona, to zawiadamia o tym wnioskodawcę na piśmie. Gdyby jednak uznać, że żądana informacja jest informacją publiczną, to nieudostępnienie żądanej informacji i niewydanie decyzji o odmowie jej udostępnienia świadczyłoby o bezczynności organu.”
– wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 października 2019 r., sygn. akt: I OSK 878/18: „Nie jest możliwe postawienie organowi zarzutu bezczynności w sytuacji, gdy żądana informacja nie jest w posiadaniu organu, w szczególności zaś, gdy nie istnieje i wobec tego organ jej nie udostępnia, a także nie wydaje decyzji o odmowie jej udostępnienia. Prawo dostępu do informacji publicznej oznacza bowiem dostęp do informacji już istniejącej, będącej w posiadaniu organu, a rozstrzygnięcie określone w art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej jest wydawane, gdy istniejąca informacja nie może być udostępniona. W braku takiej informacji organ nie ma obowiązku wydania decyzji odmawiającej jej udostępnienia, lecz powinien poinformować wnioskodawcę o braku żądanej informacji. Takie pismo informujące ma postać czynności materialno–technicznej, która stanowi odpowiedź na wniosek i chroni organ od zarzutu bezczynności.”
Podsumowanie
Udzielanie informacji publicznej nie zawsze jest prostą czynnością, z uwagi na konieczność weryfikacji, czy dana informacja ma charakter publiczny, czy może ulec ujawnieniu zgodnie z przepisami odrębnymi i z poszanowaniem prywatności osoby fizycznej lub tajemnicy przedsiębiorstwa, a także ze względu na konieczność wyboru prawidłowej formy udzielenia odpowiedzi: prostego udzielenia informacji, wydania decyzji administracyjnej o odmowie udostępnienia danych, albo sporządzenia pisma o braku posiadania informacji lub braku spełniania przez informację przesłanek do uznania jej za publiczną. Jednakże sprawę uprasza już samo przyswojenie sobie zasady, że decyzja wydawana jest jedynie w przypadku odmowy udzielenia informacji lub umorzenia postępowania.
KODEKS PRACY A PONADZAKŁADOWY UKŁAD ZBIOROWY PRACY
Szkolenie będzie dotyczyć różnic pomiędzy tym, jak prawa i obowiązki pracowników kształtują przepisy powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy, a jak ma się do tego Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla pracowników Lasów Państwowych, tak aby w efekcie uniknąć stosowania nieodpowiednich regulacji.
