Mediacja w sprawie szkody łowieckiej
Jak już wielokrotnie wspominaliśmy w swych artykułach – Nadleśniczowie są ustawowo zobowiązani do rozpatrywania odwołań w sprawie szkód łowieckich. Ostatnio w jednym z Nadleśnictw doszło do sytuacji, w której poszkodowany rolnik zwrócił się o przeprowadzenie mediacji w sprawie szkody łowieckiej. W związku z tym nasunęło się pytanie czy przeprowadzenie mediacji w takim postępowaniu jest możliwe?
Zgodnie z art. 49a ust. 1 ustawy Prawo łowieckie: „W zakresie nieuregulowanym w ustawie lub przepisach wydanych na jej podstawie, do postępowania prowadzonego przez nadleśniczego lub dyrektora regionalnej dyrekcji Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego.”
Ponieważ zarówno ustawa Prawo łowieckie, jak i wydane na jej podstawie przepisy nie regulują kwestii mediacji w sprawach szkód łowieckich – na podstawie przytoczonego powyżej przepisu, należy sięgnąć do uregulowań zawartych w Kodeksie postępowania administracyjnego. Art. 96 § 1 tegoż Kodeksu stanowi, że w toku postępowania może być przeprowadzona mediacja, jeżeli pozwala na to charakter sprawy. Czy charakter spraw dotyczących szkód łowieckich pozwala na przeprowadzenie mediacji?
Naszym zdaniem jak najbardziej, ponieważ zazwyczaj odwołania dotyczą albo rozmiaru szkody, albo wysokości odszkodowania, zatem w takich przypadkach występuje pole do wypracowania ugody pomiędzy poszkodowanym rolnikiem a kołem łowieckim.
Jak wynika z art. 96a § 3 Kodeksu postępowania administracyjnego – celem mediacji jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz dokonanie ustaleń dotyczących jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa, w tym przez wydanie decyzji lub zawarcie ugody. Tyle w teorii, natomiast w praktyce działania Nadleśnictwa związane ze skierowaniem sprawy do mediacji można podsumować w następujących sposób:
1) zawiadomienie stron z urzędu (a więc z własnej inicjatywy) lub na wniosek jednej lub każdej z nich o możliwości przeprowadzenia mediacji – w zawiadomieniu należy zwrócić się do stron o wyrażenie zgody na przeprowadzenie mediacji i wybranie mediatora w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia; zawiadomienie musi też zawierać pouczenie o zasadach prowadzenia mediacji oraz ponoszenia jej kosztów,
2) w przypadku braku zgody jednej ze stron na mediację lub braku odniesienia się do zawiadomienia (co w efekcie oznacza brak zgody) – dalsze prowadzenie postępowania zgodnie z ustawą Prawo łowieckie, czego finałem jest wydanie decyzji,
3) w przypadku zgody na przeprowadzenie mediacji – należy wydać i doręczyć stronom postanowienie o skierowaniu sprawy do mediacji, w którym wskazuje się wybranego przez strony lub przez Nadleśniczego mediatora,
4) po skierowaniu sprawy do mediacji – rozpatrzenie sprawy odroczone jest na okres do dwóch miesięcy, a na wniosek stron lub z innych ważnych powodów – do trzech miesięcy,
5) po wydaniu postanowienia o skierowaniu sprawy do mediacji należy niezwłocznie przekazać mediatorowi dane kontaktowe uczestników mediacji i ich pełnomocników,
6) jeżeli mediator tego oczekuje, a uczestnik mediacji się temu nie sprzeciwi w ciągu 7 dni od doręczenia postanowienia o skierowaniu sprawy do mediacji – należy umożliwić mediatorowi zapoznanie się z aktami sprawy, w tym sporządzanie notatek, kopii lub odpisów,
7) jeśli w toku mediacji dokonano ustaleń dotyczących załatwienia sprawy – Nadleśniczy załatwia sprawę zgodnie z tymi ustaleniami,
8) jeżeli nie osiągnięto celów mediacji w terminie dwóch/trzech miesięcy – Nadleśniczy wydaje postanowienie o zakończeniu mediacji i załatwia sprawę zgodnie z przepisami ustawy Prawo łowieckie.
Należy pamiętać o kilku zasadach mediacji, które wynikają wprost z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego:
– mediacja jest dobrowolna, czyli nikogo nie można przymusić do udziału w niej, a z braku uczestnictwa w mediacji lub z braku osiągnięcia porozumienia w czasie mediacji – nie można wyciągać negatywnych skutków,
– mediator musi być bezstronny, czyli nie może faworyzować żadnej ze stron, narzucać stronom swojego pomysłu na załatwienie sprawy, może je jedynie wspierać w wypracowaniu porozumienia,
– mediacja nie jest jawna, zatem mediator i uczestnicy mediacji są obowiązani zachować w tajemnicy wszelkie fakty, o których dowiedzieli się w związku z prowadzeniem mediacji, chyba że postanowili inaczej,
– dla Nadleśniczego jako organu wiążący jest protokół z przebiegu mediacji, a nie propozycje ugodowe, ujawnione fakty lub oświadczenia złożone w toku mediacji, które nie mogą być wykorzystywane po jej zakończeniu.
Zgodnie z art. 96l § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego – jeżeli mediator nie wyraził zgody na prowadzenie mediacji bez wynagrodzenia, to koszty te pokrywa organ administracji publicznej, a w sprawach, w których może być zawarta ugoda – strony w równych częściach, chyba że ustalą inaczej. Generalnie w sprawach z zakresu szkód łowieckich ugoda może zostać zawarta, tak więc koszty mediacji powinny być przerzucone na strony.
Podsumowanie
Mediacja jest jedną z metod pozasądowego rozwiązywania sporów, która jest dosyć często stosowana w postępowaniu cywilnym. Jednakże przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego przewidują możliwość mediacji również w postępowaniu administracyjnym, a co za tym idzie – w związku z odesłaniem zawartym w art. 49a ust. 1 ustawy Prawo łowieckie – także w przypadku rozstrzygania odwołań w sprawie szkód łowieckich.
KODEKS PRACY A PONADZAKŁADOWY UKŁAD ZBIOROWY PRACY
Szkolenie będzie dotyczyć różnic pomiędzy tym, jak prawa i obowiązki pracowników kształtują przepisy powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy, a jak ma się do tego Ponadzakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla pracowników Lasów Państwowych, tak aby w efekcie uniknąć stosowania nieodpowiednich regulacji.
