Jak skutecznie wezwać do zaniechania naruszenia stanu posiadania?

Nieruchomości pozostające w zarządzie Lasów Państwowych niejednokrotnie graniczą z gruntami prywatnymi, których właściciele czasami dosyć lekko podchodzą do zagadnienia prawa własności, co prowadzi do naruszenia tzw. stanu posiadania danego Nadleśnictwa. Z praktyki wynika, że naruszenia nie ograniczają się wyłącznie do przekroczenia granic przy stawianiu płotu lub budynku, ale wiążą się również z przypadkami nieco cięższego kalibru np. z postawieniem garażu/drewutni na gruncie Lasów Państwowych. Jak temu przeciwdziałać?

Pierwszym krokiem jest oczywiście ustalenie danych właściciela, do którego kierowane będzie wezwanie do zaniechania naruszania stanu posiadania. Dane takie znajdują się zarówno w ewidencji gruntów i budynków, jak też możliwe jest ich uzyskanie w Urzędzie danej Gminy ze zbioru PESEL, bowiem Nadleśnictwo posiada interes prawny w uzyskaniu takich danych, gdyż pomogą one przeciwdziałać nieprawidłowościom. Drugim etapem powinno być skierowanie do naruszającego odpowiedniego wezwania, którego skutkiem ma być powstanie stanu zgodnego z prawem.

Jak skutecznie wezwać do zaniechania naruszenia stanu posiadania? - zdjęcie
cytat - zdjęcie

Podstawę takiego wezwania stanowi art. 222 Kodeksu cywilnego, opisujący dwa rodzaje roszczeń: windykacyjne i negatoryjne.

Zgodnie z tym przepisem: „§  1.  Właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. §  2.  Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.” Pierwszy przypadek dotyczy zatem sytuacji, w której przez działania innego podmiotu niemożliwe jest korzystanie z rzeczy z uwagi na brak władztwa nad rzeczą (np. wybudowanie garażu na cudzym gruncie, przez co prawowity właściciel nie może z niego korzystać), a drugi – podjęcia innych niż pozbawienie władztwa działań wymierzonych w prawo własności (np. notoryczny przejazd samochodem przez cudzą działkę w celu dojazdu do swojej nieruchomości).

W wezwaniu mającemu położyć kres naruszeniom należy zatem sprecyzować rodzaj żądania – czy chodzi o wydanie rzeczy, czy o zaprzestanie innych naruszeń. Oczywiście życie pisze różne scenariusze, więc najlepszym rozwiązaniem jest dokładne wskazanie, że np. chodzi o usunięcie płotu czy innego naniesienia. Ponadto, w wezwaniu trzeba określić termin na podjęcie danego działania, przy czym najlepiej, aby był on realny do dotrzymania. Ciężko bowiem usunąć rzeczony garaż z nieruchomości w ciągu dwóch dni, a wyznaczenie nazbyt krótkiego terminu może skutkować zarzutem, że dopuszczamy się naruszenia prawa podmiotowego i wysyłamy wezwanie jedynie dla pozoru. W wezwaniu można od razu poruszyć kwestię wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości, jednakże tego rodzaju rozliczenia będą przedmiotem osobnego artykułu z uwagi na obszerność tego zagadnienia.Wezwanie warto wysłać za potwierdzeniem odbioru, tak aby mieć dowód, że osoba dokonująca naruszeń je odebrała, a także po to, aby dokładnie obliczyć termin na usunięcie naruszeń.

Jeśli wezwanie nie przyniesie spodziewanego efektu, to kolejnym krokiem powinno być powództwo windykacyjne lub negatoryjne, na podstawie którego sąd może orzec o obowiązku wydania rzeczy lub zaniechania naruszania prawa własności w inny sposób. Trzeba się jednak przygotować na to, że wezwanie może spotkać się ze stanowczym oporem ze strony naruszającego, który może np. powołać się na zasiedzenie z uwagi na długotrwałe, niezakłócone korzystanie z nieruchomości jak właściciel. W takim wypadku warto zweryfikować swe roszczenie, tak aby nie narażać się na przegraną długotrwałego i kosztownego postępowania sądowego.

Podsumowanie

Naruszenia stanu posiadania to bardzo często występujące sytuacje w działalności Lasów Państwowych, którym należy przeciwdziałać z uwagi na konieczność ochrony mienia Skarbu Państwa. Nie warto jednak zwlekać z podjęciem stosownych kroków prawnych, bowiem odwlekanie działania może doprowadzić do zasiedzenia.

NAJEM CZY DZIERŻAWA?

W czasie tego szkolenia szczegółowo omówimy problematykę najmu i dzierżawy, różnic między tymi umowami, a także wskażemy, jak najlepiej jest skonstruować postanowienia umowne, tak aby później uniknąć problemów, z którymi stykaliśmy się w naszej praktyce. Oczywiście zapewnimy ciekawe materiały szkoleniowe, w tym wzory umów, z których możesz później korzystać.

zdjecie blog
autor

Autor

Anna Łęczyńska - radca prawny od 2011 roku zajmujący się tematyką leśną.